Kiedy jechać do szpitala?
Najwięcej wypadków z udziałem dzieci ma miejsce w domu. Według statystyk najczęściej są to upadki, oparzenia oraz zatrucia. Zespół BHP Grupy PZU radzi, jak chronić dzieci przed wypadkiem:
- Nie zostawiaj dziecka samego w miejscu, z którego może spaść.
- Przechowuj środki chemiczne i lekarstwa w miejscach niedostępnych dla dzieci.
- Nie stosuj żelowych krążków do toalety (zwłaszcza jeśli dzieci są małe).
- Zabezpiecz gniazda elektryczne i przewody.
- Zabezpiecz szuflady, drzwi i krawędzie mebli.
- Nie zostawiaj dziecka samego ze zwierzęciem.
- Schowaj małe przedmioty, które dziecko może włożyć do ust.
- Schowaj przed dzieckiem torebki foliowe.
- Nie zostawiaj w zasięgu dziecka gorących przedmiotów.
- Nigdy nie gotuj, trzymając dziecko na rękach.
- Ogranicz dostęp dziecka do okien, balkonów i schodów.
- Usuń z zasięgu dziecka rośliny, które mogą być toksyczne lub trujące.
- Nie wieszaj ciężkich przedmiotów nad łóżeczkiem dziecka.
- Usuń z zasięgu dziecka przedmioty, które mogą na nie spaść.
Urazy głowy
Niemowlęta i małe dzieci łatwo upadają, bo mają przesunięty środek ciężkości. Zwłaszcza dzieci, które uczą się chodzić, często się przewracają i doznają urazów głowy. Jednak przeważnie obrażenia spowodowane upadkiem na tym samym poziomie są lekkie ograniczają się do powłok skórnych. Skóra głowy jest bardzo mocno ukrwiona, dlatego nawet drobne urazy powodują krwiaki i obrzęki, a nawet niewielkie rany - obfite krwawienie.
- Jeśli dziecko się zraniło w głowę, przyłóż jałowy opatrunek w miejsce zranienia, ale nie stosuj silnych uciśnięć.
- Jeśli dziecko straciło przytomność (choćby na chwilę) wezwij niezwłocznie pogotowie ratunkowe.
Obrażenia brzucha
Narządów wewnętrznych u dziecka do 12 roku życia nie chronią jeszcze dostatecznie żebra ani przepona. Dlatego obrażenia tych okolic, spowodowane urazami, są zdecydowanie cięższe niż u dorosłych. U dzieci dochodzi również do rozdęcia brzucha spowodowanego intensywnym płaczem.
- Jeżeli dziecko doznało obrażeń brzucha w wyniku urazu, zasięgnij opinii lekarza.
- Jeżeli stan dziecka się pogarsza wezwij pogotowie ratunkowe.
Obrażenia kończyn
Po urazach głowy najczęściej u dzieci występują obrażenia kończyn.
Najczęściej są to złamania kończyn górnych. Złamania występują zdecydowanie częściej niż u dorosłych ponieważ dzieci mają stawy bardziej wytrzymałe i elastyczne niż kości. Jeżeli u dziecka podejrzewamy złamanie:
- Unieruchom uszkodzoną kończynę wraz z sąsiadującymi stawami.
Uwaga: Jeżeli dziecko złamało kończynę dolną, najpierw unieruchom staw skokowy
- Dopilnuj, aby dziecko nie poruszało się bez potrzeby.
- Jeżeli dziecko ma złamanie otwarte nałóż jałowy opatrunek osłaniający ranę, a jeżeli występuje krwotok to opatrunek uciskowy.
Uwaga: Nie wolno zakładać opaski uciskowej
- w razie potrzeby wezwać pogotowie ratunkowe
Wysoka temperatura - drgawki
Dzieci dużo częściej niż osoby dorosłe reagują drgawkami na wysoką temperaturę lub infekcje. Jeżeli dziecko dostało drgawek, zmierz temperaturę jego ciała.
- Jeżeli dziecko ma wysoką gorączkę, przykładaj mu zimne kompresy wysokiej w pachwinach, na czole i brzuchu.
- Jeżeli utrzymuje się wysoka gorączka i drgawki, wezwij pogotowie ratunkowe.
Infekcje dróg oddechowych
U małych dzieci różnice w budowie układu oddechowego zwiększają niebezpieczeństwo wystąpienia problemów z oddychaniem. Obrzęk krtani u dziecka zmniejsza drożność dróg oddechowych nawet do 50%. Ograniczenie drożności dróg oddechowych objawia się świszczącym lub przyśpieszonym oddechem. Dziecko jest wtedy bardzo wystraszone.
Staraj się przede wszystkim uspokoić dziecko.
Otwórz okno lub wyprowadź dziecko na zewnątrz, aby miało dostęp do chłodniejszego powietrza.
Jeżeli stan dziecka się nie poprawia wezwij natychmiast pogotowie ratunkowe.
Oparzenia
Dzieci ciekawe świata, bardzo często dotykają gorących przedmiotów albo ściągają je na siebie. Dlatego oparzenia u dzieci występują najczęściej w okolicach kończyn górnych oraz klatki piersiowej. Najlepiej wtedy postępować zgodnie z zasadą „3x15”. U niemowląt - których organizm wychładza się szybciej niż u starszych dzieci skróć jej stosowanie do 5 minut.
- Zastosuj zasadę „3x15”: (woda o temperaturze 15°C, strumień wody) z odległości 15 centymetrów, przez 15 minut).
- Po wychłodzeniu poparzonego miejsca możesz założyć na nie luźny jałowy opatrunek (może być mokry).
- Skonsultuj się z lekarzem.
Zatrucia
U dzieci najczęściej dochodzi do zatruć drogą pokarmową oraz poprzez skórę. Jeżeli dziecko zjadło coś trującego:
- Wezwij pogotowie ratunkowe.
- Prowokuj wymioty u dziecka - ale tylko wtedy, jeśli jest przytomne.
- Niewolno prowokować wymiotów u dzieci:
- z nieefektywnym kaszlem,
- zatrutych kwasami, zasadami, środkami żrącymi lub środkami drażniącymi.
- Aby sprowokować wymioty podaj dziecku do wypicia ok 1 litr letniej wody, następnie drażnij tylną ścianę gardła palcem. Powtarzaj, tą czynności do uzyskania czystych wymiocin.
- Zabezpiecz znalezione przy dziecku resztki roślin, opakowań, wymiocin itp.
Jeśli do zatrucia doszło przez skórę lub oczy, przemyj skażone części ciała dużą ilością letniej bieżącej wody.
Zadławienie
Dzieci często się dławią. Wiele osób w tej sytuacji nakazuje dziecku unieść ręce do góry. Jednak nie wolno tego robić na stojąco, ponieważ uniesienie rąk do góry może zadławione ciało lub płyn mogą się przesunąć w głąb dróg oddechowych. Zazwyczaj wystarczy naturalny mechanizm obronny organizmu – czyli kaszel.
1) Dzieci poniżej 1 roku życia
- Jeśli niemowlę kaszlę:
- obserwuj je,
- ew. możesz przechylić je w stronę podłogi (podtrzymując jego główkę),
- jeśli niemowlę jest przytomne, kaszel nie pomaga lub pojawia się bezgłos:
- ułóż niemowlę głową w dół na swoim przedramieniu,
Kciukiem i palcem wskazującym podtrzymuj za żuchwę i wykonaj do 5 posuwistych uderzeń nadgarstkiem drugiej ręki między łopatki dziecka.
- po 5 uderzeniach przechyl niewolę na bok i sprawdź, czy ciało obce nie znajduje się w jamie ustnej,
- jeśli uderzenia między łopatki nie pomagają, wykonaj 5 uciśnięć klatki piersiowej:
- obróć niemowlę na wznak podtrzymując swoim przedramieniem wzdłuż kręgosłupa i dłonią głowę tak, aby cały czas była skierowana w dół. Na linii sutkowej, na środku mostka wykonaj 5 uciśnięć klatki piersiowej,
- kontynuuj na przemian 5 uderzeń w okolicę między łopatki z 5 uciśnięciami klatki piersiowej.
2) Dzieci powyżej 1 roku życia
- Gdy występuje kaszel obserwuj,
- Jeśli dziecko ma objawy w postaci nieefektywnego kaszlu, świstu, bezgłosu, ale jest przytomne:
- przechyl dziecko do przodu,
- wykonaj 5 posuwistych uderzeń między łopatki,
- po 5 uderzeniach sprawdź, czy dziecko wykrztusiło ciało obce.
Jeśli po 5 uderzeniach między łopatki nie pomogło, wykonaj 5 uciśnięć nadbrzusza:
- stań za dzieckiem i obejmij je ramionami na wysokości nadbrzusza,
- pochyl dziecko do przodu,
- zaciśnij pięść i umieść ją pomiędzy pępkiem a końcem mostka (nadbrzusze),
- wolną ręką obejmij zaciśniętą pięść i silnie pociągnij do wewnątrz, ku górze,
- powtarzaj przemiennie 5 uderzeń i 5 uciśnięć aż do odkrztuszenia.
- Jeśli dziecko straci przytomność ułóż je bezpiecznie na podłoże,
- Wezwij pogotowie ratunkowe i rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO).
Dziecko nieprzytomne, oddychające
Dziecko nie reaguje
Wezwij pogotowie ratunkowe
Sprawdź oddech przez 10 sekund
(udrożnij drogi oddechowe:
- u dziecka poniżej 1 roku życia - podłuż rękę lub pieluszkę pod łopatki, aby nos
i usta niemowlaka były na jednej linii,
- u dziecka powyżej 1 roku życia - odegnij głowę dziecka do tyłu łapiąc za czoło
i żuchwę dziecka.)
Oddycha prawidłowo
Ułóż w pozycji bezpiecznej
(dziecko poniżej 1 roku można trzymać bokiem na rękach stabilizując główkę)
średnio co 1 minutę sprawdzaj, czy dziecko nadal oddycha.
Dziecko nieprzytomne, nieoddychające
Jeżeli stwierdzisz, że dziecko straciło przytomność, wezwij pogotowie ratunkowe.
Częstość oddechów u dzieci w zależności od wieku:
- poniżej 1 roku: min. 5 oddechów/10 sekund,
- 2 - 5 lat: min. 4 oddechy/10 sekund,
- 5 - 12 lat: min. 3 oddechy/10 sekund,
- powyżej 12 lat: min. 2 oddechy/10 sekund.
Algorytm postepowania w przypadku braku przytomności i oddechu u dzieci:
Sprawdź przytomność - nie reaguje
Wołaj o pomoc - wezwij pogotowie ratunkowe
Udrożnij drogi oddechowe
Nie oddycha prawidłowo
5 oddechów ratowniczych
Brak oznak życia
30 uciśnięć klatki piersiowej
2 oddechy ratownicze
30 uciśnięć klatki piersiowej